كليد رهايي از غم و رنج
از دست دادن هر چيزي كه عزيز باشد، هميشه براي انسان غم‌انگيز بوده است، و غم‌انگيز نيز خواهد بود. اما مسأله اين است كه انسان، غالباً به چيزهايي دل مي‌بندد كه ماهيتاً از دست رفتني است و فنا شدني. و البته كه چيزهاي اصولاً ناپاياي نماندني و از دست‌رفتني، در نهايت نيز باقي نخواهند ماند، بالاخره از دست خواهند رفت، و از دست‌رفتن و از دست دادن‌شان هم طبيعتاً چيزي جز اندوه در پي نخواهد داشت. بعضي از اين از دست‌رفتني‌ها به طور طبيعي و به گونه‌اي روال‌مند زماني مي‌آيند و زماني هم مي‌روند، مثل جواني، زيبايي، نيرومندي، عمر، و...، و بعضي ديگر كه فكر و ذكر ما را به خود جلب مي‌كنند و انرژي و زمان و عمرمان را صرف به دست آوردن و حفظ آنها مي‌كنيم(1)، يا به عبارت ديگر به خدمت و بندگي آنها درمي‌آييم، و يا بازهم به عبارت روشن‌تر اما ترسناك‌تر اين‌كه آنها خدايان دروغين و يا همان بت‌هاي خودساخته‌ي ما شده‌اند نيز، همواره در معرض فنا و نابودي، يا همان از دست رفتن، با عوامل متعدد و گوناگون طبيعي و غير طبيعي، قرار دارند(2). مقام، ثروت، و... از اين جمله‌اند.
خوب كه نگاه كنيم مي‌بينيم، غالب نگراني‌ها و دل‌ناخوشي‌هاي ما به خاطر همين ترس از دست رفتنِ چيزهاي خواه و ناخواه از دست رفتني است. ديدن ريشه‌ي چنين رنجي، كه شايد بزرگ‌ترين مسأله‌ي بشر باشد، مي‌تواند مانند تابيدن نوري بر تاريكي، راهِ گذر از اين معضل بزرگ را روشن، و وي را در عبور از آن ياري دهد.
بي‌ترديد راه گذر از اين معضل را نمي‌توان در تلاشي مذبوحانه براي جاودانه‌سازي چيزهاي فاني، كه در دل نبستن به چيزهاي فاني جُست.(3)
پرنا
1- و به جاى خدا معبودانى گرفتند به اميد آن كه يارى داده شوند. [ولى اين معبودان] نمىتوانند آنها را يارى كنند، بلکه اينان براى آنها سپاهى احضار شده [برای مواظبت از اين بت‌هايند]. (یس 74- 75)
2- "و اين گونه ملكوت آسمانها و زمين را به ابراهيم نمايانديم تا از جمله يقينكنندگان باشد. پس چون شب بر او پرده افكند ستارهاى ديد گفت اين پروردگار من است و آنگاه چون غروب كرد گفت غروبكنندگان را دوست ندارم. و چون ماه را در حال طلوع ديد گفت اين پروردگار من است آنگاه چون ناپديد شد گفت اگر پروردگارم مرا هدايت نكرده بود قطعا از گروه گمراهان بودم. پس چون خورشيد را برآمده ديد گفت اين پروردگار من است اين بزرگتر است و هنگامى كه افول كرد گفت اى قوم من من از آنچه [براى خدا] شريك مىسازيد بيزارم. من از روى اخلاص پاكدلانه روى خود را به سوى كسى گردانيدم كه آسمانها و زمين را پديد آورده است و من از مشركان نيستم (أنعام 75-79)"
3- هر چه بر [زمين] است فانىشونده است و ذات باشكوه و ارجمند پروردگارت باقى خواهد ماند. (الرحمن:27-26)
بازگشت
Share
|
