بسم الله و نه جز الله

س- در یكی از سخنان‌تان فرموده بودید كه اگر تا آخر زمان درباره‌ی "بسم الله" سخن بگوییم، باز هم به انتهای معنی آن نخواهیم رسید. ممكن است به معنی "بسم الله" اشاره‌ای بفرمایید؟

ج- معانی، بسیار و در عین حال یكی است.

س-لطفاً ساده‌تر بفرمایید.

ج- پاسخت را گفتم امّا نشنیدی. او بسیار و بیشمار است، لیكن یكی است. بسم الله اشاره به این دارد كه همه چیز را به نام او، برای او، در جهت او، و به عشق او انجام ده. بنام الله حركت و زندگی كن نه به نام خودت، همسر و فرزندت، پول و اموال، شهرت و تظاهر، نه به نام مردم بلكه به نام الله. نه به نام ترس یا پاداش بلكه به نام الله. نه به نام این و نه به نام آن بلكه به نام او. به اسم الله... این تنها یك اشاره‌ی "بسم الله" است.

س-چرا در ابتدای سوره‌های قرآنی بسم "الله" آمده و مثلاً رب، حق و نور نیامده؟

ج-این از اسرار خداوند است... امّا "الله" ویژگی‌هایی دارد كه شاید سایر اسامی‌دارای آن نباشند. مثلاً، هر اسمی ‌از اسماء الهی دارای معنی تقریباً معیّنی است. مهربان، بخشنده، نزدیك، روزی‌دهنده و مانند این. امّا معنی الله بر انسان پوشیده است. به عبارتی در لفظ "الله" وجودی ناشناختنی، تصورنشدنی، وجودی در ورای هر فكر و تصویر و بر فراز هر وصف و تفسیر، پنهان است.

بنابراین وقتی می‌گویی "بسم الله" از یك نظر به این معناست كه می‌گویی بنام كسی كه او را نمی‌شناسم و نمی‌توانم بشناسم، زیرا ناشناختنی و درك ناشدنی است. می‌گویی به نام كسی كه هیچ فكر و برداشتی درباره‌ی او وحقیقت ندارد و او برتر از هر اندیشه‌ای است. به نام او كه فارغ از هر صفتی است (...) به این ترتیب با گفتن "بسم الله" در واقع به اصل توحید، آنهم توحید ناب و حقیقی، اشاره می‌كنی. یعنی در كلمه‌ی اول، كلمه‌ی آخر را نیز گفته ای، به شرط آنكه، واقعاً بگویی. با گفتن كامل و درست "بسم الله" گام اول را بر می‌داری در حالیكه گام آخر را نیز برداشته ای...

با گفتن واقعی "بسم الله" می‌بایست ذهن و باطن انسان ساكت و خاموش شود. زیرا تو به وجودی كه ناشناختنی و كاملاً مجهول است اشاره می‌كنی پس دیگر نباید واژه، تصور، فكر و برداشتی در ذهن تو باشد، چون متوجه شده‌ای كه هر اندیشه‌ای درباره‌ی او وهم است. بنابراین درون تو ساكت می‌شود. این خاموشی و سكوت درونی، شرایط مناسبی است تا روح الهی القاء كند معانی را و محیط مساعدی است تا نور الهی جریان یابد. تو از سخن گفتن با خودت دست می‌كشی، پس نجوای قلبت را می‌شنوی و به این ترتیب راه فهم معانی سایر آیاتی كه بعد از آن می‌آید گشوده خواهد شد.

این تنها یك جنبه است...

بازگشت

Share