دعاي پيامبران در قرآن كريم

بسم ا... الرحمن الرحيم

پيامبران و دعا:

با مطالعه‌ي کتب مقدس درمي‌يابيم که بشر از ابتداي خلقت و از زمان آدم و حوا، نياز به دعا را احساس نموده و همواره براي رهايي از ترس و مقابله با خطرات و مشکلات زندگي به نيرويي برتر از خود پناه برده است. همان‌طور که در قرآن آمده است:

دعاي حضرت آدم(ع):

آدم و حوا در پيشگاه خداوند چنين دعا کردند: "... و گفتند خدايا، ما بر خويش ستم کرديم و اگر تو ما را نبخشي و به ما رحمت و رأفت نفرمايي از زيان‌کاران شده‌ايم."

قرآن، سوره 7  اعراف، 23

اوست آن كس كه شما را از نفس واحدى آفريد و جفت وى را از آن پديد آورد تا بدان آرام گيرد پس چون [آدم] با او [حوا] درآميخت باردار شد بارى سبك و [چندى] با آن [بار سبك] گذرانيد و چون سنگين‏بار شد خدا پروردگار خود را خواندند كه اگر به ما [فرزندى] شايسته عطا كنى قطعا از سپاسگزاران خواهيم بود

قرآن، سوره 7  اعراف، 189

حضرت نوح(ع) و دعا:

نمونه دعاهاي نوح(ع):

"خداوندا، من شب و روز قوم خود را دعوت کردم، ولي دعوت من فقط به فرار آنها افزوده"

قرآن، سوره 71 نوح، 6و5

گفت: "پروردگارا، آنها مرا نافرماني كردند و كسي را پيروي نمودند كه مال و فرزندش جز به زيان‌كاري او نيفزود و دست به نيرنگي بس بزرگ زد.‌ بارالها، از كافران بر روي زمين هيچ‌كس را باقي نگذار اگر آنها را رها كني، بندگان تو را گم‌راه مي‌كنند و به جز تبه‌كار كافر، فرزندي نياورند. بارالها، مرا و پدر و مادرم و هر مؤمني را كه به خانه‌ام وارد مي شود و همه‌ي مردان و زنان با ايمان را بيامرز و بر نابودي ستمگران بيفزا."

قرآن، سوره 71 نوح،  21  تا 28

"پروردگارا، مرا در برابر تكذيب ايشان ياري كن."

قرآن، سوره 23 مؤمنون، 26

"خدايا، احدي از کافرين را بر زمين باقي مگذار"

قرآن، سوره 71 نوح، 26

نوح گفت: "پروردگارا، قوم مرا سخت تكذيب كردند. بارالها بين من و قوم حكم فرما و به ما گشايشي عطا كن. و من و مومناني كه با من همراهند را از شر قوم نجات بده . و ما هم دعاي نوح را اجابت كرديم و او را با همه ي آنان كه در كشتي نجات در آمدند به ساحل سلامت رسانيديم.

قرآن، سوره 26 شعراء ، 117 تا 119

و نوح پروردگار خود را ندا كرد و گفت: "پروردگارا، پسرم از خاندان من است و قطعاً وعده‌ي تو راست است و تو بهترين داوراني." خداوند فرمود: "اي نوح، در حقيقت او از كسان تو نيست، او از عملي ناصالح است، پس چيزي را كه بدان علم نداري از من مخواه، من به تو اندرز مي‌‌دهم كه مبادا از جاهلان باشي." گفت: "پروردگارا، من به تو پناه مي‌برم از آن‌كه چيزي را كه به آن آگاهي ندارم از تو بخواهم، اگر مرا نيامرزي و به من رحم نكني از زيان‌كاران خواهم بود".

‌قرآن، سوره 11 هود، 45  تا 47

نوح گفت: "‌پروردگارا، من مغلوب شده‌ام پس انتقام گير". پس درهاي آسمان را به آبي سيل‌آسا گشوديم و زمين را به صورت چشمه‌هايي شكافتيم تا آب براي امري كه تقدير شده بود به هم پيوست. و او را بر تخته‌ها و ميخ‌ها حمل كرديم. زير نظر ما راه‌ مي‌‌رفت. اين پاداش كسي بود كه مورد انكار واقع شده بود.

قرآن، سوره 54 قمر، 10 تا 14

توصيه‌ي دعا به نوح(ع):

پس چون تو اي نوح، با همراهانت بر كشتي نشستي، بگو ستايش خداي را كه ما را از ظلم ستم‌كاران عالم نجات داد. و باز بگو پروردگارا، ما را در منزلگاهي پربركت فرود آور كه تو بهترين فرودآورندگاني و در اين امر نشانه‌هايي براي صاحبان انديشه است و ما مسلماً همگان را آزمايش مي‌‌كنيم. 

قرآن، سوره 23 مؤمنون، 28 و 29

حضرت ابراهيم(ع) و دعا:

همانا ابراهيم بسيار دعاكننده و بردبار بود.

‌قرآن، سوره 11 هود، 75

"پروردگارا، به من بنما كه چگونه مردگان را زنده خواهي كرد؟" خداوند فرمود: "مگر باور نداري؟" ابراهيم گفت: "چرا ولي مي‌‌خواهم با مشاهده‌ي آن دلم آرام گيرد". فرمود: "چهار مرغ بگير و گوشت آنها را به هم بكوب و در هم بياميز. آن‌گاه هر قسمتي را سر كوهي بگذار، سپس آن مرغان را بخوان تا به سوي تو شتابان پرواز كنند و بدان كه خداوند بر همه چيز توانا و داناست".

قرآن، سوره 2 بقره، 261

{ابراهيم} گفت: "... به زودي من از خدايم براي تو آمرزش مي‌طلبم، که او با من بسيار مهربان است. و از شما از چيزهايي که به جاي خدا مي‌خوانيد کناره مي‌گيرم و پروردگار خود را مي‌خوانم. اميدوارم که در خواندن پروردگارم بي پاسخ نمانم."

قرآن، سوره 19 مريم، 47 و 48

و ابراهيم گفت: "‌من به سوي خدا مي‌روم كه البته هدايتم خواهد فرمود". آن‌گاه دست به دعا برداشت:‌ "بارالها، مرا فرزند صالحي كه از بندگان شايسته‌ي تو باشد عطا فرما."

‌قرآن، سوره 37 صافات، 99 و 100

و آن‌گاه كه ابراهيم و اسماعيل پايه‌هاي خانه‌ي خدا را بالا مي‌‌بردند (گفتند): "پروردگارا، از ما بپذير كه تو شنوا و دانايي. پروردگارا، ما را تسليم فرمان خود گردان و از نسل ما امتي فرمان‌بردار خويش پديد آور و آداب عبادي را به ما نشان ده و بر ما ببخشاي، بي‌ترديد تويي توبه‌پذير مهربان. پرودگارا، در ميان آنها پيامبري از خودشان برانگيز تا آيات تو را بر آنان بخواند و كتاب و حكمت‌شان بياموزد و آنها را تزكيه كند، حقا كه تو عزيز و حكيمي".

‌قرآن، سوره 2بقره، 127 تا 129

"بارالها، مرا حكمت ده و مرا به نيكوكاران بپيوند. و نام نيك مرا در امت‌هاي بعدي قرار ده. و مرا از وارثان بهشت نعيم قرار ده .و پدرم را بيامرز كه از گمراهان بود و در روز قيامت مرا رسوا مساز...".

قرآن، سوره26 شعراء، 83 تا 87

ياد آر وقتي كه ابراهيم عرض كرد:‌ "پروردگارا، اين شهر مكه را مكان امن قرار بده و من و فرزندانم را از پرستش بتان دور دار. پروردگارا، آنها بسياري از مردم را گمراه كرده‌اند، پس هر كه از من پيروي كرد بي‌گمان، او از من است. و هر كه نافرماني كرد همانا تو آمرزنده‌ي مهرباني. پروردگارا، من برخي از فرزندانم را در دره‌اي بي‌ آب و علف در جوار خانه‌ي مكرم تو اسكان دادم تا نماز به پا دارند. پس دل‌هايي از مردم را خواهان آنان گردان و از ميوه‌ها روزي‌شان گردان تا شكر گزارند. پروردگارا، بي‌گمان، هر چه را نهان كنيم و يا آشكار تو مي‌‌داني و هيچ چيز در زمين و آسمان بر خدا پنهان نمي‌ماند. ستايش خداي را كه در وقت پيري اسماعيل و اسحاق را به من عطا كرد. به راستي كه پروردگار من شنونده‌ي دعاست. پروردگارا، من و ذريه‌ي مرا از نمازگزاران گردان و بارالها، دعاي ما را اجابت فرما ...بارالها، روزي كه حساب برپا مي‌‌شود تو از آن روز سخت، بر من و والدين من و همه‌ي مؤمنان از كرم خود ببخشاي..."

قرآن،  سوره 14 ابراهيم، 35 تا 42

ابراهيم گفت: "اي پروردگار من، اين شهر را جاي امني گردان و از مردمش آنان كه به خدا و روز قيامت ايمان‌ دارند، از هر ثمره روزي رسان."

قرآن، سوره 2 بقره، 32

دعاي لوط (ع):

"خداوندا، من و خانواده‌ام را از کارهاي زشتي که مي‌کنند نجات بخش".

قرآن، سوره  26 شعراء،  169

دعاي حضرت زكريا(ع):

زكريا پروردگارش را به آواي آهسته ندا كرد و گفت: "پروردگارا، استخوان‌هايم سست و سرم از پيري سپيد گشته و هرگز از دعاي تو اي پروردگار من، بي‌بهره نبوده‌ام. من پس از خود از بستگانم هراسانم و زنم نازاست، پس مرا از جانب خود فرزندي عطا كن، كه هم وارث من باشد و هم وارث خاندان يعقوب و اي پروردگار من، او را پسنديده گردان." خداوند فرمود: "اي زكريا، ما تو را به پسري كه نامش يحيي است بشارت مي‌‌دهيم كه قبلاً كسي را هم‌نام او قرار نداده‌ايم." گفت: "پروردگارا، چگونه مرا پسري خواهد بود حال آن‌كه زنم نازاست و من از پيري به فرتوتي رسيده‌ام؟" خداوند فرمود: "فرمان من چنين است. خداي تو فرموده اين بر من آسان است، و خودت را نيز پيش از اين من آفريدم كه چيزي نبودي."

قرآن، سوره  19 مريمِ، 3 تا 9

در آن هنگام كه زكريا كرامت مشاهده نمود پروردگارش را بخواند و عرضه داشت: "پروردگارا، از جانب خود فرزندي پاك عطايم كن كه تو شنواي دعايي."

قرآن، سوره 3 آل عمران، 38

در آن زمان که زکريا کرامت مريم را مشاهده نمود عرض کرد: "بار پروردگارا، مرا به لطف خويش فرزنداني پاک سرشت عطا فرما که همانا تويي مستجاب کننده‌ي دعا". پس زکريا را فرشتگان ندا کردند هنگامي که به نماز ايستاده بود که همانا خداوند تو را به ولادت يحيي بشارت مي‌دهد..."

قرآن، سوره 3 آل عمران، 38 و 39

و ياد آر حال زکريا را هنگامي که خدا را ندا داد که: بارالها، مرا يکه و تنها مگذار که تو بهترين وارث اهل عالم هستي و ما هم دعاي او را مستجاب کرديم و يحيي را به او عطا کرديم و جفتش را که نازا بود شايسته‌ي همسري او و قابل ولادت گردانيديم زيرا آنها در کارهاي خير تعجيل مي‌کردند و در حال بيم و اميد ما را مي‌خواندند و هميشه به درگاه ما خاضع و خاشع بودند.  

قرآن، سوره21 انبياء،  90 تا 89

زکريا و اليزابت از قبيله‌ي کاهنان يهود و از نسل هارون، برادر موسي بودند. آنان احکام الهي را با دل و جان انجام مي‌دادند ولي اليزابت نازا بود. از اين گذشته، هر دو بسيار سال‌خورده بودند. يک بار که در جايگاه مقدس زکريا مشغول عبادت بود، ناگهان فرشته‌اي بر زکريا ظاهر شد و به او گفت: "اي زکريا، نترس چون آمده‌ام به تو خبر دهم که خدا دعايت را شنيده است و همسرت اليزابت برايت پسري به دنيا خواهد آورد که نامش را يحيي خواهي گذارد. او يکي از مردان بزرگ خدا خواهد شد و حتي پيش از تولد از روح‌القدس پر خواهد بود. او خدمت خود را با همان روح و قدرت الياس، آن نبي قديم انجام خواهد داد و پيشاپيش مسيح خواهد آمد تا مردم را براي ظهور آماده کند". زکريا به فرشته گفت: "اين غير ممکن است چون من پير شده‌ام و همسرم سال‌خورده است". فرشته در جواب گفت: "حال که باور نکردي قدرت تکلم را از دست خواهي داد و تا زماني که کودک به دنيا بيايد ياراي سخن گفتن نخواهي داشت و آن‌چه که گفتيم در زمان مقرر واقع خواهد شد" و طولي نکشيد که همسرش اليزابت باردار شد و سرانجام پسري به دنيا آورد که نام او را يحيي گذاشتند.

انجيل، لوقا،  باب 1 آيه 5 تا 27

دعاي موسي(ع):

(موسي به خداوند) گفت: "پروردگارا، من به خويشتن ستم كردم، مرا ببخش"، پس خدا از او درگذشت كه او آمرزنده‌ي مهربان است. گفت: "پروردگارا، به پاس نعمتي كه به من ارزاني داشتي هرگز پشتيبان مجرمان نخواهم شد."

قرآن، سوره 28 قصص ، 16 و 17

پس ترسان و نگران از آن (شهر) بيرون شد و گفت: "اي پروردگار من، مرا از چنگ قوم ستم‌کاران رهايي بخش."

قرآن، سوره 28 قصص، 21

پس چون به شهر مدين رسيد، گروهي از مردم را بر (گرد) آن يافت كه (دام‌هاي خود را) آب مي‌‌دادند و پشت سرشان دو زن را يافت كه (كه گوسفندان خود را) از آب باز مي‌‌دارند. گفت: "كار شما چيست؟" گفتند: "(ما به گوسفندان خود) آب نمي‌دهيم تا شبانان (گوسفندان‌شان را) باز گردانند، و پدر ما پير و سال‌خورده‌ است (و قادر به اين كار نيست)" پس (موسي) براي آن دو (گوسفندان‌شان را) آب داد، آن‌گاه به سوي سايه برگشت و گفت: "پروردگارا، من به هر (رزق) خيري كه برايم بفرستي سخت نيازمندم".

قرآن، سوره 28 قصص، 23 و 24

و موسي به پروردگار خود عرض كرد: "بارالها، تو به فرعون و فرعونيان درجات دنيا، ملك و اموال و زيورهاي بسيار بخشيده‌اي كه بدين وسيله بندگان را از راه تو گم‌راه كنند. بارخدايا، اموال آنها را نابود گردان و دل‌هايشان را سخت بربند كه اينان ايمان نياورند تا هنگامي كه عذاب دردناك را مشاهده كنند". خداوند به موسي و هارون فرمود: "‌دعاي شما را اجابت كرديم. پس هردو به راه مستقيم باشيد و از راه مردم جاهل پيروي نكنيد".

قرآن، سوره 10يونس، 88 و 89

"پروردگارا، سينه‌ي مرا وسعت بخش، كارم را براي من آسان ساز، و گره از زبانم بگشا. تا سخنم را دريابند".

قرآن، سوره 20 طه، 25 تا 28

"و براي من دستياري از كسانم قرار ده، هارون برادرم را، پشت من را به او محكم كن و او را در كارم شريك ساز تا تو را فراوان تسبيح گوييم و تو را بسيار ياد كنيم. بي‌ترديد تو بر حال ما ناظر بوده‌اي."

قرآن، سوره 20 طه، 29 تا 35

"پروردگارا، مرا حكمتي عطا كن و مرا به نيكان ملحق گردان و براي من در ميان آيندگان زبان صدق و ثنا‌گو قرار ده  و مرا از وارثان بهشت پرنعمتت قرار ده و بر پدرم ببخشاي كه از گم‌راهان بود و روزي كه مردم برانگيخته مي‌‌شوند مرا خوار نگردان.

قرآن، سوره 26 شعراء، 83 تا 89

و موسي از ميان قوم خود هفتاد مرد براي وعده‌گاه ما برگزيد و چون زلزله آنها را گرفت، گفت: "اي پروردگار من، اگر مي‌‌خواستي ايشان را و مرا پيش از اين هلاك مي‌‌كردي. آْيا به خاطر اعمالي كه بي‌خردان ما انجام ‌داده‌اند ما را به هلاكت مي‌‌رساني؟ و آن جز امتحان تو نيست. هر كس را بخواهي بدان گم‌راه مي‌‌كني و هر كس را بخواهي هدايت. تو ياور ما هستي، ما را بيامرز و بر ما ببخشاي كه تو بهترين آمرزندگاني.

قرآن، سوره 7 اعراف، 155

(موسي)گفت: "اي پروردگار من، مرا و برادرم را بيامرز و ما را در رحمت خويش داخل كن كه تو مهربان‌ترين مهرباناني."

قرآن، سوره 7 اعراف، 151

(موسي) گفت: "پروردگارا، من جز اختيار خود و برادر خود را ندارم، پس ميان ما و اين قوم نافرمان جدايي افكن". (خدا) فرمود: "اين سرزمين تا چهل سال بر آنها ممنوع شد. آنها در اين سرزمين سرگردان خواهند ماند پس تو بر اين قوم نافرمان اندوه نخور."

قرآن، سوره 5 مائده، 25 و 26

دعاي يونس(ع):

...و ياد آر حال يونس را هنگامي كه از ميان قوم خود غضبناك بيرون رفت و چنين پنداشت كه هرگز او را در مضيقه و سختي نمي‌افكنيم تا اين‌كه به ظلمات دريا و شكم ماهي در شب تار گرفتار شد. آن‌گاه در ظلمت‌ها فرياد كرد كه "بارالها، خدايي جز تو و ذات يكتاي تو نيست و از شرك و شريك و هر عيب و آلايش پاك و منزهي و من از ستم‌كارانم" پس ما دعاي او را مستجاب كرديم و او را از گرداب غم نجات داديم و اهل ايمان را اين گونه نجات مي‌دهيم."

‌قرآن،  سوره 21 انبياء، 87 و 88

دعاي يوسف(ع):

(يوسف گفت): "اي پروردگار من، براي من زندان دوست داشتني‌تر است از آن‌چه مرا بدان مي‌‌خوانند، و اگر تو مكر زنان را از من دور نگرداني، به آنها ميل مي‌‌كنم و در شمار نادانان در‌مي‌آيم." پس پروردگارش دعاي او را اجابت كرد و مكر زنان را از او بگردانيد. آري او شنواي دعاست.

قرآن، سوره 12 يوسف، 33 و 34

"پروردگارا، تو به من بهره‌اي از فرمانروايي دادي و راز تعبير خواب‌ها را به من آموختي، اي پديد آورنده‌ي آسمان‌ها و زمين، تو در دنيا و آخرت مولاي مني، مرا مسلمان بميران و قرين شايستگان ساز."

قرآن، سوره 12 يوسف، 101

دعاي ايوب(ع):

و ياد كن ايوب را آن‌گاه كه ندا كرد پروردگارش را كه به من آزار رسيده است و تو رحم كننده‌ترين رحم كنندگاني. پس دعاي او را اجابت نموديم و آسيب وارد شده بر او را برطرف كرديم، و خانواد‌ه‌ي او و نظيرشان را هم‌راه با آنان مجدداً به وي عطا كرديم تا رحمتي از جانب ما و تذكري براي خدا‌پرستان باشد.

قرآن، سوره 21 انبياء، 83 و 84

دعاي سليمان(ع):

"پروردگارا، مرا توفيق عنايت فرماي تا نعمت تو را شكر گويم. نعمتي كه به من و پدر و مادرم عنايت فرمودي و توفيق عنايت فرماي تا كاري شايسته انجام دهم كه تو را خشنود سازد و از روي رحمت خود، مرا در زمره‌ي بندگان صالحت در آور."

قرآن، سوره 27 نمل، 19

دعاي عيسي(‌ع)‌:

عيسي بن مريم گفت: "‌بارالها، اي پروردگار، ‌تو بر ما از آسمان مائده‌اي فرست تا اين روز براي ما و كساني كه پس از ما مي‌آيند روز عيد مباركي گردد و حجتي  از جانب تو براي ما باشد كه تو بهترين روزي دهندگاني."

قرآن، سوره 5 مائده، 144

                                                                                           كاوشگران نور

بازگشت

Share